వాషింగ్ సోడా(వాషింగ్ సోడా, సోడా)
english sodium carbonate
|
|||
|
|||
| Names | |||
|---|---|---|---|
|
IUPAC name
Sodium carbonate
|
|||
| Other names
Soda ash, Washing soda, Soda crystals
|
|||
| Identifiers | |||
|
CAS Number
|
|
||
|
3D model (JSmol)
|
|
||
| ChEBI |
|
||
| ChEMBL |
|
||
| ChemSpider |
|
||
| ECHA InfoCard | 100.007.127 | ||
| EC Number | 207-838-8 | ||
| E number | E500 (acidity regulators, ...) | ||
|
PubChem CID
|
|
||
| RTECS number | VZ4050000 | ||
| UNII |
|
||
|
InChI
|
|||
|
SMILES
|
|||
| Properties | |||
|
Chemical formula
|
Na2CO3 | ||
| Molar mass | 105.9888 g/mol (anhydrous) 286.1416 g/mol (decahydrate) |
||
| Appearance | White solid, hygroscopic | ||
| Odor | Odorless | ||
| Density | 2.54 g/cm3 (25 °C, anhydrous) 1.92 g/cm3 (856 °C) 2.25 g/cm3 (monohydrate) 1.51 g/cm3 (heptahydrate) 1.46 g/cm3 (decahydrate) |
||
| Melting point | 851 °C (1,564 °F; 1,124 K) decomposes (anhydrous) 100 °C (212 °F; 373 K) decomposes (monohydrate) 33.5 °C (92.3 °F; 306.6 K) decomposes (heptahydrate) 34 °C (93 °F; 307 K) (decahydrate) |
||
|
Solubility in water
|
Anhydrous, g/100 mL: 7 (0 °C) 16.4 (15 °C) 34.07 (27.8 °C) 48.69 (34.8 °C) 48.1 (41.9 °C) 45.62 (60 °C) 43.6 (100 °C) |
||
| Solubility | Soluble in aq. alkalis, glycerol Slightly soluble in aq. alcohol Insoluble in CS2, acetone, alkyl acetates, alcohol, benzonitrile, liquid ammonia |
||
| Solubility in glycerine | 98.3 g/100 g (155 °C) | ||
| Solubility in ethanediol | 3.46 g/100 g (20 °C) | ||
| Solubility in dimethylformamide | 0.5 g/kg | ||
| Basicity (pKb) | 3.67 | ||
|
Magnetic susceptibility (χ)
|
−4.1·10−5 cm3/mol | ||
|
Refractive index (nD)
|
1.485 (anhydrous) 1.420 (monohydrate) 1.405 (decahydrate) |
||
| Viscosity | 3.4 cP (887 °C) | ||
| Structure | |||
|
Crystal structure
|
Monoclinic (γ-form, β-form, δ-form, anhydrous) Orthorhombic (monohydrate, heptahydrate) |
||
|
Space group
|
C2/m, No. 12 (γ-form, anhydrous, 170 K) C2/m, No. 12 (β-form, anhydrous, 628 K) P21/n, No. 14 (δ-form, anhydrous, 110 K) Pca21, No. 29 (monohydrate) Pbca, No. 61 (heptahydrate) |
||
|
Point group
|
2/m (γ-form, β-form, δ-form, anhydrous) mm2 (monohydrate) 2/m 2/m 2/m (heptahydrate) |
||
|
Lattice constant
|
a = 8.920(7) Å, b = 5.245(5) Å, c = 6.050(5) Å (γ-form, anhydrous, 295 K)
α = 90°, β = 101.35(8)°, γ = 90°
|
||
|
Coordination geometry
|
Octahedral (Na+, anhydrous) | ||
| Thermochemistry | |||
|
Specific
heat capacity (C) |
112.3 J/mol·K | ||
|
Std molar
entropy (S |
135 J/mol·K | ||
|
Std enthalpy of
formation (ΔfH |
−1130.7 kJ/mol | ||
|
Gibbs free energy (ΔfG˚)
|
−1044.4 kJ/mol | ||
| Hazards | |||
| Main hazards | Irritant | ||
| Safety data sheet | MSDS | ||
| GHS pictograms |
|
||
| GHS signal word | Warning | ||
|
GHS hazard statements
|
H319 | ||
|
GHS precautionary statements
|
P305+351+338 | ||
| NFPA 704 |
0
1
0
|
||
| Lethal dose or concentration (LD, LC): | |||
|
LD50 (median dose)
|
4090 mg/kg (rat, oral) | ||
| Related compounds | |||
|
Other anions
|
Sodium bicarbonate | ||
|
Other cations
|
Lithium carbonate Potassium carbonate Rubidium carbonate Caesium carbonate |
||
|
Related compounds
|
Sodium sesquicarbonate Sodium percarbonate |
||
|
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). |
|||
 N verify (what is  Y N ?)
|
|||
| Infobox references | |||
సారాంశం
అవలోకనం
సోడియం కార్బోనేట్ , Na2CO3, ( వాషింగ్ సోడా , సోడా యాష్ మరియు సోడా స్ఫటికాలు అని కూడా పిలుస్తారు మరియు మోనోహైడ్రేట్ రూపంలో క్రిస్టల్ కార్బోనేట్ ) కార్బోనిక్ ఆమ్లం యొక్క నీటిలో కరిగే సోడియం ఉప్పు.
ఇది సాధారణంగా స్ఫటికాకార డెకాహైడ్రేట్‌గా సంభవిస్తుంది, ఇది మోనోహైడ్రేట్ అనే తెల్లటి పొడిని ఏర్పరుస్తుంది. స్వచ్ఛమైన సోడియం కార్బోనేట్ తెలుపు, వాసన లేని పొడి, ఇది హైగ్రోస్కోపిక్ (గాలి నుండి తేమను గ్రహిస్తుంది). ఇది బలమైన ఆల్కలీన్ రుచిని కలిగి ఉంటుంది మరియు నీటిలో మధ్యస్తంగా ప్రాథమిక పరిష్కారాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. సోడియం కార్బోనేట్ నీటి మృదువుగా దాని రోజువారీ ఉపయోగం కోసం దేశీయంగా ప్రసిద్ది చెందింది. చారిత్రాత్మకంగా ఇది సోడియం అధికంగా ఉన్న నేలల్లో పెరుగుతున్న మొక్కల బూడిద నుండి, మధ్యప్రాచ్యం నుండి వృక్షసంపద, స్కాట్లాండ్ నుండి కెల్ప్ మరియు స్పెయిన్ నుండి సముద్రపు పాచి వంటి వాటిని సేకరించారు. ఈ సోడియం అధికంగా ఉండే మొక్కల బూడిద కలప బూడిద నుండి (పొటాష్ సృష్టించడానికి ఉపయోగిస్తారు) భిన్నంగా ఉన్నందున, అవి "సోడా బూడిద" గా పిలువబడ్డాయి. ఇది సాల్వే ప్రాసెస్ అని పిలువబడే ఒక పద్ధతి ద్వారా ఉప్పు (సోడియం క్లోరైడ్) మరియు సున్నపురాయి నుండి పెద్ద పరిమాణంలో కృత్రిమంగా ఉత్పత్తి అవుతుంది.
గాజు తయారీ సోడియం కార్బోనేట్ యొక్క ముఖ్యమైన ఉపయోగాలలో ఒకటి. సోడియం కార్బోనేట్ సిలికాకు ఫ్లక్స్ వలె పనిచేస్తుంది, మిశ్రమం యొక్క ద్రవీభవన స్థానాన్ని ప్రత్యేక పదార్థాలు లేకుండా సాధించగలిగేదానికి తగ్గిస్తుంది. ఈ "సోడా గ్లాస్" స్వల్పంగా నీటిలో కరిగేది, కాబట్టి కొన్ని కాల్షియం కార్బోనేట్ కరిగే మిశ్రమానికి కలుపుతారు. ఈ రకమైన గాజును సోడా లైమ్ గ్లాస్ అని పిలుస్తారు: సోడియం కార్బోనేట్ కోసం "సోడా" మరియు కాల్షియం కార్బోనేట్ కోసం "సున్నం". సోడా సున్నం గాజు శతాబ్దాలుగా గాజు యొక్క అత్యంత సాధారణ రూపం.
సోడియం కార్బోనేట్ వివిధ అమరికలలో సాపేక్షంగా బలమైన స్థావరంగా కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. ఉదాహరణకు, ఫోటోగ్రాఫిక్ ఫిల్మ్ డెవలపింగ్ ఏజెంట్ల యొక్క చర్యకు అవసరమైన స్థిరమైన ఆల్కలీన్ పరిస్థితులను నిర్వహించడానికి ఇది pH రెగ్యులేటర్‌గా ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది క్షారంగా పనిచేస్తుంది ఎందుకంటే నీటిలో కరిగినప్పుడు, అది బలహీనమైన ఆమ్లంగా విడదీస్తుంది: కార్బోనిక్ ఆమ్లం మరియు బలమైన క్షార: సోడియం హైడ్రాక్సైడ్. ఇది హైడ్రోజన్ వాయువు విడుదలతో అల్యూమినియం వంటి లోహాలపై దాడి చేసే సామర్థ్యాన్ని ద్రావణంలో సోడియం కార్బోనేట్ ఇస్తుంది.
పిహెచ్ పెంచడానికి ఉపయోగించే ఈత కొలనులలో ఇది ఒక సాధారణ సంకలితం, ఇది క్లోరిన్ మాత్రలు మరియు ఆమ్లాలను కలిగి ఉన్న ఇతర సంకలనాల ద్వారా తగ్గించవచ్చు.
వంటలో, ఇది కొన్నిసార్లు సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ స్థానంలో లైయింగ్ కోసం ఉపయోగిస్తారు, ముఖ్యంగా జర్మన్ జంతికలు మరియు లై రోల్స్ తో. ఈ వంటలను ఆల్కలీన్ పదార్ధం యొక్క పరిష్కారంతో చికిత్స చేస్తారు, ఆహారం యొక్క ఉపరితలం యొక్క pH ని మార్చడానికి మరియు బ్రౌనింగ్ మెరుగుపరచడానికి.
టాక్సీడెర్మీలో, వేడినీటిలో కలిపిన సోడియం కార్బోనేట్ ట్రోఫీ మౌంటు లేదా విద్యా ప్రదర్శన కోసం జంతువుల మృతదేహాల ఎముకల నుండి మాంసాన్ని తొలగిస్తుంది.
రసాయన శాస్త్రంలో, దీనిని తరచుగా ఎలక్ట్రోలైట్‌గా ఉపయోగిస్తారు. ఎలక్ట్రోలైట్లు సాధారణంగా ఉప్పు-ఆధారితమైనవి, మరియు విద్యుద్విశ్లేషణ ప్రక్రియలో సోడియం కార్బోనేట్ చాలా మంచి కండక్టర్‌గా పనిచేస్తుంది. అదనంగా, క్లోరిన్ వాయువును ఏర్పరిచే క్లోరైడ్ అయాన్ల మాదిరిగా కాకుండా, కార్బోనేట్ అయాన్లు యానోడ్లకు తినివేస్తాయి. ఇది యాసిడ్-బేస్ టైట్రేషన్లకు ప్రాధమిక ప్రమాణంగా కూడా ఉపయోగించబడుతుంది ఎందుకంటే ఇది దృ and మైనది మరియు గాలి స్థిరంగా ఉంటుంది, ఇది ఖచ్చితంగా బరువును తేలికగా చేస్తుంది.
ఇది సాధారణంగా స్ఫటికాకార డెకాహైడ్రేట్‌గా సంభవిస్తుంది, ఇది మోనోహైడ్రేట్ అనే తెల్లటి పొడిని ఏర్పరుస్తుంది. స్వచ్ఛమైన సోడియం కార్బోనేట్ తెలుపు, వాసన లేని పొడి, ఇది హైగ్రోస్కోపిక్ (గాలి నుండి తేమను గ్రహిస్తుంది). ఇది బలమైన ఆల్కలీన్ రుచిని కలిగి ఉంటుంది మరియు నీటిలో మధ్యస్తంగా ప్రాథమిక పరిష్కారాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. సోడియం కార్బోనేట్ నీటి మృదువుగా దాని రోజువారీ ఉపయోగం కోసం దేశీయంగా ప్రసిద్ది చెందింది. చారిత్రాత్మకంగా ఇది సోడియం అధికంగా ఉన్న నేలల్లో పెరుగుతున్న మొక్కల బూడిద నుండి, మధ్యప్రాచ్యం నుండి వృక్షసంపద, స్కాట్లాండ్ నుండి కెల్ప్ మరియు స్పెయిన్ నుండి సముద్రపు పాచి వంటి వాటిని సేకరించారు. ఈ సోడియం అధికంగా ఉండే మొక్కల బూడిద కలప బూడిద నుండి (పొటాష్ సృష్టించడానికి ఉపయోగిస్తారు) భిన్నంగా ఉన్నందున, అవి "సోడా బూడిద" గా పిలువబడ్డాయి. ఇది సాల్వే ప్రాసెస్ అని పిలువబడే ఒక పద్ధతి ద్వారా ఉప్పు (సోడియం క్లోరైడ్) మరియు సున్నపురాయి నుండి పెద్ద పరిమాణంలో కృత్రిమంగా ఉత్పత్తి అవుతుంది.
గాజు తయారీ సోడియం కార్బోనేట్ యొక్క ముఖ్యమైన ఉపయోగాలలో ఒకటి. సోడియం కార్బోనేట్ సిలికాకు ఫ్లక్స్ వలె పనిచేస్తుంది, మిశ్రమం యొక్క ద్రవీభవన స్థానాన్ని ప్రత్యేక పదార్థాలు లేకుండా సాధించగలిగేదానికి తగ్గిస్తుంది. ఈ "సోడా గ్లాస్" స్వల్పంగా నీటిలో కరిగేది, కాబట్టి కొన్ని కాల్షియం కార్బోనేట్ కరిగే మిశ్రమానికి కలుపుతారు. ఈ రకమైన గాజును సోడా లైమ్ గ్లాస్ అని పిలుస్తారు: సోడియం కార్బోనేట్ కోసం "సోడా" మరియు కాల్షియం కార్బోనేట్ కోసం "సున్నం". సోడా సున్నం గాజు శతాబ్దాలుగా గాజు యొక్క అత్యంత సాధారణ రూపం.
సోడియం కార్బోనేట్ వివిధ అమరికలలో సాపేక్షంగా బలమైన స్థావరంగా కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. ఉదాహరణకు, ఫోటోగ్రాఫిక్ ఫిల్మ్ డెవలపింగ్ ఏజెంట్ల యొక్క చర్యకు అవసరమైన స్థిరమైన ఆల్కలీన్ పరిస్థితులను నిర్వహించడానికి ఇది pH రెగ్యులేటర్‌గా ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది క్షారంగా పనిచేస్తుంది ఎందుకంటే నీటిలో కరిగినప్పుడు, అది బలహీనమైన ఆమ్లంగా విడదీస్తుంది: కార్బోనిక్ ఆమ్లం మరియు బలమైన క్షార: సోడియం హైడ్రాక్సైడ్. ఇది హైడ్రోజన్ వాయువు విడుదలతో అల్యూమినియం వంటి లోహాలపై దాడి చేసే సామర్థ్యాన్ని ద్రావణంలో సోడియం కార్బోనేట్ ఇస్తుంది.
పిహెచ్ పెంచడానికి ఉపయోగించే ఈత కొలనులలో ఇది ఒక సాధారణ సంకలితం, ఇది క్లోరిన్ మాత్రలు మరియు ఆమ్లాలను కలిగి ఉన్న ఇతర సంకలనాల ద్వారా తగ్గించవచ్చు.
వంటలో, ఇది కొన్నిసార్లు సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ స్థానంలో లైయింగ్ కోసం ఉపయోగిస్తారు, ముఖ్యంగా జర్మన్ జంతికలు మరియు లై రోల్స్ తో. ఈ వంటలను ఆల్కలీన్ పదార్ధం యొక్క పరిష్కారంతో చికిత్స చేస్తారు, ఆహారం యొక్క ఉపరితలం యొక్క pH ని మార్చడానికి మరియు బ్రౌనింగ్ మెరుగుపరచడానికి.
టాక్సీడెర్మీలో, వేడినీటిలో కలిపిన సోడియం కార్బోనేట్ ట్రోఫీ మౌంటు లేదా విద్యా ప్రదర్శన కోసం జంతువుల మృతదేహాల ఎముకల నుండి మాంసాన్ని తొలగిస్తుంది.
రసాయన శాస్త్రంలో, దీనిని తరచుగా ఎలక్ట్రోలైట్‌గా ఉపయోగిస్తారు. ఎలక్ట్రోలైట్లు సాధారణంగా ఉప్పు-ఆధారితమైనవి, మరియు విద్యుద్విశ్లేషణ ప్రక్రియలో సోడియం కార్బోనేట్ చాలా మంచి కండక్టర్‌గా పనిచేస్తుంది. అదనంగా, క్లోరిన్ వాయువును ఏర్పరిచే క్లోరైడ్ అయాన్ల మాదిరిగా కాకుండా, కార్బోనేట్ అయాన్లు యానోడ్లకు తినివేస్తాయి. ఇది యాసిడ్-బేస్ టైట్రేషన్లకు ప్రాధమిక ప్రమాణంగా కూడా ఉపయోగించబడుతుంది ఎందుకంటే ఇది దృ and మైనది మరియు గాలి స్థిరంగా ఉంటుంది, ఇది ఖచ్చితంగా బరువును తేలికగా చేస్తుంది.
రసాయన సూత్రం Na 2 CO 3 . సోడా కార్బోనేట్ లేదా కేవలం సోడా. అన్‌హైడ్రేట్‌ను సోడా బూడిద అని కూడా పిలుస్తారు, 2.533 యొక్క నిర్దిష్ట గురుత్వాకర్షణతో రంగులేని క్రిస్టల్ మరియు 852 ° C ద్రవీభవన స్థానం. ఇది చాలా స్థిరంగా ఉంటుంది మరియు వేడిచేసినప్పటికీ అది కుళ్ళిపోదు. ఇది నీటిలో బాగా కరుగుతుంది, 32 ° C లేదా అంతకంటే తక్కువ 10-హైడ్రేట్, 32 నుండి 35 ° C వద్ద 7-హైడ్రేట్, మరియు 35 ° C లేదా అంతకంటే ఎక్కువ 1 హైడ్రేట్ సజల ద్రావణం నుండి పొందవచ్చు. పది హైడ్రేట్లను సాధారణంగా వాష్ సోడా అని పిలుస్తారు, మరియు గాలిలో వదిలివేసినప్పుడు ఇది మోనోహైడ్రేట్ అయినందున ఎగరడం సులభం. సజల ద్రావణం గట్టిగా ఆల్కలీన్, కార్బన్ డయాక్సైడ్ను గ్రహిస్తుంది మరియు సోడియం హైడ్రోజన్ కార్బోనేట్ అవుతుంది. ఇది రసాయన పరిశ్రమలో చాలా ముఖ్యమైన ఉత్పత్తులలో ఒకటి మరియు సబ్బు, గాజు, కాస్టిక్ సోడా, సోడియం బైకార్బోనేట్ మొదలైన వాటి తయారీకి ముడి పదార్థాలుగా ఉపయోగిస్తారు, కాగితం తయారీ, రంగు, అమైనో ఆమ్లం ఉత్పత్తి, వాషింగ్, కారకాలు మరియు .షధం. ఇది పారిశ్రామికంగా ప్రధానంగా పెద్ద మొత్తంలో అమ్మోనియా సోడా పద్ధతి ద్వారా ఉత్పత్తి అవుతుంది .
Items సంబంధిత అంశాలు సోడా బూడిద | డీసల్ఫరైజేషన్ | సోడియం బైకార్బోనేట్ | బ్లోయింగ్ ఏజెంట్
Items సంబంధిత అంశాలు సోడా బూడిద | డీసల్ఫరైజేషన్ | సోడియం బైకార్బోనేట్ | బ్లోయింగ్ ఏజెంట్
పారిశ్రామిక అన్‌హైడ్రస్ సోడియం కార్బోనేట్ Na 2 CO 3 . గాజు, సబ్బు, కాగితపు గుజ్జు, రంగు మొదలైన వాటి తయారీకి ఇది భారీగా ఉంటుంది.
Items సంబంధిత అంశాలు సోడా పరిశ్రమ
Items సంబంధిత అంశాలు సోడా పరిశ్రమ